NEKROPOL (GÜNEY AÇMASI)

Nekropolün güney uzantısının sınırlarını saptamak amacına yönelik olarak 1996-98 yılları arasında yaptığımız çalışma, nekropolde bu yıla değin açılan kesimin 10 m güneyinde, 150 m’lik bir açmayla gerçekleştirilmiştir. Kazı çalışmalarından önce alan, elektromanyetik yöntemlerle ölçüldü. Bu işlemle yıllardır Enez’de sürdürdüğümüz Arkeojeofizik projesinde sağlıklı sonuçların alınıp alınamayacağının saptanması ile söz konusu projenin arkeolojiye yapacağı katkıların sınırları belirlenebilecekti. Bu amaç doğrultusunda açmada yapılan elektrik ölçümleri sonucunda, açmanın güneybatı ile orta kesiminde bir dirençle karşılaşıldı. Aynı açmada yapılan seviye inme çalışmaları sırasında, açmanın ortasında 3.00 m derinlikte taş duvar kalıntısı ile açmanın güneybatı kesiminde 5.20 m derinlikte irili ufaklı taşlardan oluşan 2 m kalınlığında bir tabakanın varlığı saptandı. Ortaya çıkan söz konusu kalıntının, jeofizik ölçümlerde direnç olarak saptanan kısım olduğu anlaşılmıştır. Elde edilen bu sonuç bize, arkeolojide fen bilimlerinin önemini bir kez daha kanıtlandığını göstermekle kalmamış, aynı zamanda klasik kazıların daha ekonomik ve tahribatsız biçimde yapılabileceğini de göstermiştir. Bütün bunlara rağmen, ülkemizde henüz başlangıç aşamasında olan bu uygulamalarla, öz direnci bulunmayan, yerleşmelerde sık sık karşımıza çıkan kerpiç mimari veya üst üste gelen yerleşme katmanları gibi unsurların saptanmâsı ve sağlıklı sonuçların alınabilmesi, bu gün için olanaksız gibi görülmektedir.       

   Nekropolün güney açmasında, diğer kesimlerde olduğu gibi üst üste gelen 3 gömü tabakası izlenmiştir. Toprak yüzeyine yakın olan en üstteki 1. gömü tabakasının (2.70 m derinlikte) içinde, doğu-batı yönlerde üçü kiremit kapaklı, ikisi doğrudan toprağa yatırılmış vaziyette beş mezar ortaya çıktı. Mezarların içinde hiçbir buluntuya rastlanmamış olması, bunların Erken Hıristiyanlık dönemine ait olduklarını göstermektedir.

 

Açmanın içindeki 2. gömü tabakası, 1. tabakanın 1.00 m altında yer almıştır. Bu tabakada, ikisi doğu-batı dört tanesi kuzey-güney doğrultusunda yerleştirilmiş 6 kiremit mezar ortaya çıkmıştır. Mezarlardan gümüş hal hallar, pişmiş toprak uzun boyunlu şişeler (unguentarium), tabaklar, bakır sikkeler ve bir maşrapa gün ışığına çıkmıştır. Söz konusu eserler, bu gömütlerin 2. yüzyılın ortalarına ait olduklarını göstermektedir.

    

Açmada 3. gömü tabakası, toprak üst seviyesinin 4.50 m altında başlamakta 6.20 m de son bulmaktadır. Tabakada, yönleri kuzey-güney doğrultusunda olan 12 kiremit mezara rastlandı. Bu tabaka mezarlarından ele geçen eserler arasında, içleri 9 yapraklı palmet motifleriyle süslü terra sigilata tabaklar, laginoslar (tek kulplu ince uzun boyunlu, dar ağızlı, şişkin karınlı sürahi), renkli cam şişeler, kemik ve bronzdan üretilmiş saç ve elbise iğneleri ile tıb aletleri ve M.Ö.1. yüzyıla tarihlenen bakır sikkeler yer almıştır.

    

Buluntular, 3. gömü tabakası gömütlerini M. Ö. 1. yüzyılın ortalarından M. S. 1. yüzyılın ortaları arasında kalan zaman dilimine konulmaları gerektiğine işaret ediyorlar. Açmada seviye inme çalışmaları sırasında yerli kayanın üzerinde çöplüğe rastlandı. Iki ayrı tabaka olarak ortaya Çıkan çöplüğün birinci tabakası yaklaşık 50 cm kalınlıkta olup içinde Hellenistik Çağ’a tarihlenen pişmiş toprak eserler ele geçmiştir.

Bunun altında yer alan ve kalınlığı 1.00 m’yi bulan ikinci çöplük tabakasının içinden Arkaik Ve Klasik Çağların özelliklerini taşıyan tüm veya tüme yakın durumda olan pişmiş toprak figürinler, çömlekler ile Enez’de gelişmiş bir tekstil endüstrisinin varlığına işaret eden tekstil ağırlıkları, yine bu çağlara tarihlenen, çok miktarda damgalı amfora kulpu ele geçmiştir.Su içindeki yerleşmeden aşağıya yuvarlandıkları anlaşılan bu kalıntılardan amfora kulpları arasında en çok Thasos adası damgasını taşıyan kulplar egemen durumdadır.Diğer kulplar üzerinde ise Ainos (enez) ve bir miktarda Rodos damgası okunmaktadır. Bunlar Enez’in Eski Çağ’da bölge ticaretinde ve ekonomik alanda oynadığı rolü göstermektedir.(Fig.8)